Friday, 27 January 2023

FAAIIDOOYINKA LAGA HELO CAANAHA GEELA

















Geela oo ay bulshadeena soomaliyeed caan ku tahay dhaqashadiisa ayaa lasheegay inay caanahiisu yihiin caanaha ugu waxtarka badan uguna caafidamaadka badan marka laga reebo caanaha hooyada oo aysan jirin waxkale horeeya waxeyna daawa uyihin xanuuna badan 

Caanaha geela waxaa ku jira saddex jibaar fitaminada ku jira caanaha lo,da waxaa kaloona kubadan potasium phosphorous zinc iron magnessium vitamins iyo amino acids waxaa caanaha geela kujira wax kabadan 200 oo protein ah sidoo kale waxaa ku jira anti biotic dabiici ah taasoo ka ilaalineyso inay dhaqso uxumaadaan ama bacteria ku dhalato

Hadaba waxaan ka hadleynaa faiidooyinka caafimaad ee cabista caanaha geela

1 Daaweynta cudurka macaanka ama sonkorowga

Caanaha geela waxay qani ku yihiin nafaqooyin waxaa ka mid ah hormoneka insuline kaaso kontoroola sonkorta 

Joogteynta caanaha geela waxay xal dabiici ah unoqon karaan dadka qabo macaan waxaa dhacdaa mararka qaar in looga maarmo cirbada insulineka oo ay qaataan dadka qabo macaanka

2 waxaey uwanaagsanyihiin difaaca jirka

Caanaha geela waxaa kabuuxa proteina farabadan qaar kamid ah proteinadaas waxey qaabilsanyihiin inay jirka ka difaacaan germisyada iyo xanuunada soo boodada ah

Caanaha geela waxey kor uqaadaan difaaca jirkeena ayagoo naga ilaaliya dhibaatooyinka gudaha jirka iyo kuwa banaankaba

3 koriinka iyo koboca 

Caanah geela waaxa kubadan proteinka xoola kaasoo ufiican korriimada iyo tayaynta lafaha caanaha geela waxaa kubadan  calciumta kasoo ufiican lafaha waxuu khaas ahaan uwanaagsanyahay dumarka oo bil kasta caadada hela waxuuna usoo celiyaaa calciumtii ka baxde halka ay kaniini calcium ka qaadan lahaayeen waxaa wanaagsan in ay daaimtaan caanaha geela 

Sidoo kale waxay uwanaagsanyihiin caruurta soo koraya waxay xoojiyaan korimada lafaha iyo dhismaha jirkooda sidoo kale ragga way uwanaagsanyihiin

4 waxay uwanaagsanyihiin wareega dhiiga

Caanaha geela waxaa ku badan birta ama ironta oo ufiican ka hortaga dhiig yarida caanaha geela waxey muhiim u yihiin wareega dhiiga iyo firfircoonida unugyada dhiiga

Caanaha geela waxay ufiicanyihiin hooyada umusha maadaama jirkeedu macdan badan kabaxde wey usoo celinayaan qofka dhaawacma iyo qofkastoo dhiig yari ay heyso

5 waxay uwanaagsanyihiin xasaasiyada

Cabista caanaha geela oo la joogteeyo waxay fiicantahay xanuunada ka dhasha xasaasiyada sida sanboorka iyo neefta hadii aad ka cabaneyso xasaasiyad ku dadaal cabista caanaha geela

6 waxay uwanaagsanyihin caafimadka wadnaha

Caanaha geela waxay isku dheeli tiraan cholesterolka fican iyo midka xun sidaas daraadeed waxey muhiim uyihiin ka hortaga wadna qabadka faaliga iyo dhiikarka 

Dadka beerka ka xanuunsan iyo dadka wadnaha ka xanuunsan iyo dadka ay dufanka dhibto dhammaan caanaha ugu fiican ey isticmaali karaan waa caanaha geela si uu caafimaadka jirkiisa maxaa yeelay caanaha geela malahan dufan badan sida caanayaasha kale 

Faaiidooyinkaas iyo kuwa kaloo badan o aan lasoo koobi kari ayaa laga helaa cabista caanaha geela marka waa in ku dadaalnaa oo aan daaimanaa caanaha geela

Tuesday, 17 January 2023

MAXAA KEENA TIMAHA DAATA MAXAASE LAGU DAWEEYAAA?




Tima daadashada waxaa xaalad caadiya gaar ahaan marka ay maalinti kaa go,do boqol tin ah balse hadey tiradaasi ka badato waa xaalad aan caadi aheen hadaba waxaan ugudbi doona maxaa sababa xaaladaan calaamadaha lagu garto iyo sidee loo daweeyaa

Maxaa keena timo daadashada

1 Nafaqo la,aan  nafaqada waxay  door muhiim ah ka qaadataa koorimada tinta sidu uu jirkeena nafaqada ugu baahanyahay ayay timaheenuna ugu baahanyihin
2 Daryeel la aan sida caadiga ah timaheenu waxey ubaahanyihiin daryeel dhameystiran marka timaha oo la daryeelin waxay ku sababtaa daadasho
3 Dhaxal inta ugu badan daadasha waxey ka imaataa dhaxal inu qofka ka dhaxlo qeyb qoykiisa ka mid ah
4 Dawooyinka qaar  dawooyinka sababa waxaa ka mid  ah dawada kansarka ,dawada kala goysyada iyo dawooyinka wadna xanuunka 
4 cudur cudur ugu badan ee sababa tima daadasha  waa cudurka loo yaqaano(alopecia areata) cudurka wuxuu ku shacaa halka ay tinta kasoo baxdo wuxiu keena in gabi ahaan ey timaha soo bixin ama hadey soo baxdo ey shanlada xajinwey ama si dhaqsa ay udaadato
5 stresska  wuxuu keena inay qalqal ku dhaco hormonada jirka iyo kuwa maskaxdaba sida darteed wuxuu sababa tima daadasho
6 chemicals shambooyinka qaar ey ku badantahay kiimicada waxey sababta daadasho sido kale waxyaala timaha laisticmaalo sida jilcisada iyo kalarka timaha wey sababaaan daadasho

Calaamadaha lagu gartaa tima daadashada

1 tinta oo noqota mid dhuuban ama daciif ah
2 qeyb tinta kamid ah oo banaan
3 cuncun maqaarka madaxa

Sidee loo daweeyaa tima daadashada

Waxaan kuu hayaa sadex qodob oo muhiin ah oo ku caawin doona waxey kala yihin 
1 isticmaal shampoyinka anti dandruff waana noocua nooca heli kartid ayaa istic maaleysaa 
2 inaad isticmaasho dawooyinka sara uqaada koorinka timaha 
F.g intaadan qadan dawoyinkan kala tasho dhaqtarkaaga 
3 inaad isticmaashid saliid qumbaha saliid qumbaha waxaa ku jirto maado loo yaqaano(fatty acid) maadadan waxey weynesaa halka timaha kasoo soo baxdo waxey awood siisaa timaha 
Sidoo kale waxaa kaga hortagi kartaa inaad joojiso dhamaan cillada kor aan kusoo sheegay ee keena inay timuhu daataan

Ugu danbeyntii Timuhu waxey ku jiraan meelaha jirka bini aadanka ugu muhiimsan waxeyna qeyb weyn ka qaataan quruxda qofka wana in la dhowro rasuulkena suubana s.c.w wuxuu yiri ( qofkii ilahay timo siiyay hakaraameeyo)

Wabillahi towfiiq